ADVERTISEMENT:

 
 

Tshikolo tsha fhasi tsha Ziggy tshre Elim, kusini kwa Mpheni. Tshifanyiso tsho bveledzwa.

Tshikolo tsha Ziggy tshi nga valwa

 

Tshiṱori nga: Thembi Siaga. Ṱhalutshedzo nga: Khathutshelo Raliphaswa.

Tshikolo tshi songo ṅwaliswaho lwa mulayo fhala Elim, Mpheni tshine tshavha na mirole i gumaho kha murole wa vhuṱanu tshi kha nzudzanyo dzau valwa, hune vhagudiswa vha swikaho 150 vha ḓo kombetshedzwa u iswa kha zwiṅwe zwikolo. Tshikolo itsho tshi na minwaha mivhili vha kha nndwa yau ḓi ṅwalisa na vha muhasho wa pfunzo, fhedzi husina u phuletshedza zwavhuḓi kha sia lavho.

Senthara ya Ziggy yo vula mavothi nga ṅwaha wa 2018 kha kusi kwa Mpheni, I tshishuma sa tshikolo tshandela zwixele. Uri vho thoma lini u shumela na mirole ya tshikolo tsha fhasi azwiathu u ḓivhea, fhedzi nga ṅwaha wa 2022 vho ḓou lambedzwa nga vha CashBuild fhasi ha mbekanyamushumo ya “Art at heart”. Ho ḓou vheiwa na tsumbatswayo ye yavha yo ṅwala uri “Ziggy Primary School”, vhe na ṱhoho ya: “Uḓi imisela kha u fhaṱa lushaka”.

Vho Matome Taueatsoala, muambeli wa muhasho vha zwa pfunzo Limpopo, , vho khwaṱhisedza uri tshikolo itsho na ngoho a tshingo ṅwaliswa lwa mulayo kha muhasho wa pfunzo. “Ahuna muthu ane o tendelwa u rangaphanḓa tshikolo tsha phuraivethe arali tshi songo ṅwaliswa na vha ṱhoho ya muhasho. Hu na vhathu vhane vho rumelwa u ita dzi ṱhoḓisiso. Tshikolo itshi tshi ḓo valwa husikale, hone vhagudiswa vha ḓo iswa kha zwikolo zwa muvhuso,” vha amba.

Munwe wa vhabebi vhari vho thoma u vhilaela nga ha u ṅwaliswa ha tshikolo itshi ṅwaha wo fhiraho. Fhedzi mune wa tshikolo vha vha fulufhedzisa uri ayo a touvha mavharivhari. Vhori vha tshi humbela nomboro ya vhulangi ha pfunzo na zwidodombedzwa zwayo (EMIS), vha vhudzwa uri avha athu u fhedza u ṅwaliswa.

Ahuna tshikolo tsha Ziggy tsho ṅwaliswaho na vha CIPC. Ho ṅwaliswa khamphani ya senthara ya Ziggy ya vhana, ye ya ṅwaliswa nga ṅwaha wa 2018 nga Luhuhi nga aḓiresi ya Ṱhohoyanḓou. Vhalangi vhe vha ṅwaliswa ndi Vho Elizabeth Makondo vha bvaho Vuwani, na Vho Herbert Zigara na mufumakadzi wavho Vho Rugare Zigara vha bvaho Zimbabwe. Zwa zwino tshiimo tsha khamphani iyi ikha u bvisiwa kha u ṅwaliswa lwa tshoṱhe, malugana na ṱhahelelo dza mbadelo.

Vho Rugare Zigara, vhane vha vha vhone mulangi wa tshikolo vho founelwa vhege yo fhiraho, he vha hana u fhindula dzi mbudziso dzi bvaho kha vha nyanḓadza mafhungo ya Limpopo Mirror. Vho ḓou rumela mbudziso dzoṱhe kha muimeleli wavho wa zwamulayo, Vho Thabelo Nengwekhulu.

Vho Nengwekhulu vho rumelwa dzi mbudziso dze vha humbela uri dzi rumelwe na ṱhoho ya tshiofisi ya Limpopo Mirror. Vho rumelwa mbudziso idzo fhedzi vha si vhuye murahu, he vha founelwa hafhu. “Mashudu mavhi zwa zwino vha Ziggy a vha athu u abvamulomo  kha fhungo iḽi,” vha amba.

Vhaṅwe vha vhabebi vhari vha pfa uri tshipiḓa tsha matshilo a vhana vhavho tsho lozwa. Vhovha vho sinyuswa na nga nḓila ine vha thuswa ngayo musi vha tshi vhudzisa nga ha u ṅwaliswa ha tshikolo itshi. Mubebi vhe vha hana u bulwa dzina vho amba zwauri: “Ro vhudzwa uri vha tshiṱiriki vha kha nzudzanyo dza u ṅwalisa. Vha inga nga u ri ṋea nomboro dza muthu vhe vhari vha shuma kha sekhethe ya Elim, fhedzi rori ri tshi vha founela ra wana uri muthu avho a vha shumi kha sekhethe iyo. Minwaha mivhili yo fhiraho, vhabebi vho shushedza Vho Zigara vho ḓou vha fulufhedzisa uvha ṋea luafhulelo kha mbadelo dzavho lwa miṅwedzi miraru.”

Zwinwe zwa zwine zwa vhilaedzisa vhabebi avha ndi mavharivhari auri vhaṅwe vha vhagudiswa vha thusiwa kha milingo yavho. “Vhanwe vhagudiswa ndi vhane vha vha vhaholefhali, vhane vha fanela uya kha zwikolo zwa tshipensthele. Vho Zigara vha vhonala sa muthu vhane vha vha na ndavha na mashelesni u fhira pfunzo ya vhagudiswa,” vha amba.

Tshikoloni itshi vha badelwa masheleni a swikaho R850 kha mirole ya nṱha, vha engedza nga R300 ya uḓi ṅwalisa ṅwaha muṅwe na muṅwe. Vhagudiswa vhaswa vha badeliswa R500 ya u renga maṱafula.

 

Date:27 March 2024

By: Thembi Siaga

Thembi Siaga started as an intern during 2021. He assisted with video photography and editing. He also produced numerous small documentaries, focusing on the Vhembe region and its people. Currently he works as a freelance journalist, covering stories in the Elim area.

Thembi studied at the Tshwane University of Technology, where he completed his diploma in Journalism in 2021.

Read: 191

 

ADVERTISEMENT

 

ADVERTISEMENT:

ADVERTISEMENT:

 

Recent Articles

ADVERTISEMENT

 

Popular Articles