ADVERTISEMENT:

 
 

Vhashumi vhararu vho farelwa u tswa zwiḽiwa zwa vhagudiswa

 

Tshiṱori nga: Elmon Tshikhudo. Thalutshedzo nga: Khathutshelo Raliphaswa.

Mapholisa vha Vhembe vho fara vhashumi vhararu vhane vha shuma u bika tshikoloni tsha fhasi tsha Muratho kha kusi kwaha Hathukhutha nnḓa nyana ha Ṱhohoyandou. Vhashumi avho vho farelwa u tswa zwiḽiwa zwa vhagudiswa.

Vhafumakadzi avho ndi Vho Fhulufhelo Mabege, Vho Brenda Maruge na Vho Ndivhuwo Matamela. Vho farwa nga Ḽavhuṱanu ḽa fumbili-na-raru Luhuhi, tshikoloni nga murahu hau wanwa na zwiḽiwa zwo dzumbwa ḓakani murahu ha tshifhaṱo tshine tsha shumiswa u bika zwiḽiwa zwa vhagudiswa. Vho farelwa u tswa na uvha na zwiḽiwa zwo tswiwaho. Vhahumbulelwa avho vhararu vho ḓi vhonadza khothe ya madzhisiṱiraṱa wa Thohoyanḓou nga Musumbuluwo wa ḽa fumbili-rathi he vha ṋeiwa beiḽi ya masheleni a swikaho tshigidi tshithihi muṅwe na muṅwe. Tsengo ya mulandu uyu wo fhiriselwa phanḓa kha ḽa ṱahe Lambamai vha tshi itela tsedzuluso dza mulandu uyu.

Zwiliwa zwa vhagudiswa zwo novha zwine mavemu vha ṱhasela hune vha dzhena hune zwiḽiwa zwa vheiwa hone, vha tswa zwiḽiwa izwo vha fhedza vha rengisela vhane vha mavhengele maṱuku kha vhupo havho. Zwa zwino, vhashumi vhane vha shuma zwikoloni vha khou sumbedza uvha vhone vhane vha tswa zwiḽiwa izwo zwa vhagudiswa. Zwe zwa bvelela tshikoloni tsha Muratho azwi thomi u bvelela kha vhupo uho. Vhege yo fhiraho, vhadzulapo vha Makwarela vho wana munna we a tswa zwiḽiwa zwa vhagudiswa vha tshikolo tsha fhasi tsha Mmbara. Mapholisa vho ḓou vhidzwa na zwenezwo ha vha thoma na ṱhoḓisiso dzavho vha fara munna uyo malugana na u tswa zwiḽiwa zwi fanaho na khovhe dza zwikoṱini na mafhi. Munna uyo na zwino o farwa u tshe dzhele o lindela u sengiswa.

Vhe vha bva mulomo kha u fariwa uho ndi mudzulatshidulo vha Vhembe Concerned Group Vho Richard Ramabulana, vhe vhari ndi kale zwiito izwi zwi khou bvelela hune ho tea vhanzhi vho no farwa kale. “Izwi ndi maitele o ḓoweleaho zwikoloni, hone hunzhi, zwiito izwi azwi vhigiwi mapholisani. Ri livhuwa zwikolo zwine vha dzhia maga au vhiga zwiito izwi mapholisani. Zwine zwa vhavha ndiuri vhavha vha khou tswa zwiḽiwa zwa vhagudiswa vha shayaho,” vha amba.

Vho Ramabulana vhari muhasho wa pfunzo vha fanela u engedza vhulindi kha zwikolo, zwihulu fhethu hune zwiliwa zwa vhagudiswa zwa dzula hone. “Ri huwelela na kha ṱhoho dza zwikolo uri vha ṱhogomele zwiḽiwa zwine zwa ḓisiwa kha zwikolo zwavho nga vha muhasho. Arali vha tsireledza zwiḽiwa zwa vhagudiswa, ahuna zwiḽiwa zwine zwa nga tswiwa. Thoho dza zwikolo ndi vhone vhane vha fanela u nea vhashumi zwiliwa zwine zwa fanela u bikiwa ḓuvha ḽiṅwe a ḽiṅwe,” vha engedza.
 

 

Date:01 March 2024

By: Elmon Tshikhudo

Elmon Tshikhudo started off as a photographer. He developed an interest in writing and started submitting articles to local as well as national publications. He became part of the Limpopo Mirror family in 2005 and was a permanent part of the news team until 2019.

Read: 181

 

ADVERTISEMENT

 

ADVERTISEMENT:

ADVERTISEMENT:

 

Recent Articles

ADVERTISEMENT